Koncert Chopinowski, 19 września (niedziela) godz. 23:05, Program Pierwszy Polskiego Radia

Adam Rozlach przypomni postać laureata V nagrody Konkursu Chopinowskiego z 1949 roku.

Władysław Kędra Zdolności muzyczne zaczął przejawiać w czwartym roku życia. Rok później rozpoczął naukę muzyki prywatnie. W 1924 r. został uczniem Szkoły Muzycznej Heleny Kijeńskiej w Łodzi. Pedagogiem jego była właścicielka szkoły, która kierowała rozwojem talentu chłopca przez 10 lat. W 1933 r. Kędra został przyjęty na kurs wyższy Konserwatorium Muzycznego Heleny Kijeńskiej do klasy fortepianu prof. Antoniego Dobkiewicza – wychowanka Teodora Leszetyckiego. W maju tego samego roku, 15-letni pianista zadebiutował w Łodzi na koncercie symfonicznym, wykonując Koncert fortepianowy D-dur Haydna i Rhapsodie d’Auvergne na fortepian i orkiestrę op. 73 Saint-Saënsa. Występ Kędry publiczność i krytycy muzyczni przyjęli entuzjastycznie.

Na przełomie lutego i marca 1937 r. pianista próbował swych sił na III Konkursie Chopinowskim – niestety bez rezultatu w postaci nagrody regulaminowej. Jednak jego konkursowy występ zaowocował tym, że juror Konkursu prof. Magda Tagliaferro zainteresowała się Kędrą i zaproponowała mu studia pod swoim kierunkiem w Konserwatorium Paryskim.

W czerwcu 1937 r. Kędra ukończył z wyróżnieniem Konserwatorium w Łodzi, a po wakacjach wyjechał na dwa lata do Paryża. W 1938 r. był przesłuchany przez Ignacego Jana Paderewskiego w Morges, który udzielił mu konsultacji muzycznej. Tego samego roku młody pianista zadebiutował na antenie Polskiego Radia w Łodzi, sensacyjnie wykonując Toccatę C-dur Schumanna, 6 Wielkich etiud według Paganiniego Liszta oraz Wariacje na temat Paganiniego op. 35 Brahmsa. Lata II wojny światowej artysta spędził głównie w Lublinie, gdzie utrzymywał się z grania muzyki rozrywkowej w restauracjach. Co pewien czas przyjeżdżał do Warszawy, zapraszany do udziału w koncertach prywatnych i konspiracyjnych, na których wykonywał dzieła m.in. zakazanych przez Niemców kompozytorów polskich (Chopina, Szymanowskiego, Maciejewskiego, Jurdzińskiego i in.). Częste podróże, ćwiczenie w nieodpowiednich warunkach, trudy wojenne, stały się przyczyną choroby rąk pianisty. Jednak dzięki silnej woli i zabiegom leczniczym, Kędra wkrótce zminimalizował skutki choroby i wznowił pracę nad repertuarem.

Po Powstaniu Warszawskim (1944), artysta wraz z rodziną znalazł się w niemieckim transporcie deportacyjnym. Wykorzystując nieuwagę konwojentów, uciekł z pociągu i przedarł się na południe Polski. Do rodzinnej Łodzi powrócił w 1945 r., po ogłoszeniu przez Niemcy kapitulacji.

W dniach od 23 września do 5 października 1946 r. pianista przebywał w Genewie, gdzie brał udział w Międzynarodowym Konkursie Wykonawstwa Muzycznego – otrzymał medal finalisty. Natomiast jego występy na IV Konkursie Chopinowskim w Warszawie (1949), uhonorowane zostały V nagrodą. Tytuł laureata tego prestiżowego konkursu pianista w następnych latach znakomicie wykorzystał, intensywnie koncertując na terenie Polski oraz kilku krajów europejskich.

Do 1957 r. Władysław Kędra mieszkał w Polsce. 1 października 1957 r. przeniósł się do Wiednia, gdzie otrzymał klasę fortepianu w Akademie für Musik und darstellende Kunst. Występów jednak nie ograniczył, a wprost przeciwnie – zwiększył ich ilość. Wkrótce jego nazwisko stało się tak popularne w Europie, że musiał selekcjonować napływające zaproszenia. Rocznie dawał kilkadziesiąt koncertów na terenie państw europejskich i w USA.

Władysław Kędra był artystą o nieprzeciętnych zdolnościach. Posiadał natychmiastową gotowość pianistyczną, co powodowało, że nie musiał godzinami mozolnie ćwiczyć na fortepianie. Ponadto był obdarzony lotnością palców, świetnym słuchem, muzykalnością i „fotograficzną pamięcią”, pozwalającą mu opanowywać utwór bez klawiatury. Potrafił improwizować na zadany temat w dowolnym stylu. Dysponował rozległym repertuarem, obejmującym muzykę fortepianową wszystkich epok. Ze szczególna preferencją grywał utwory wirtuozowskie, pozwalające mu na szerokie zaprezentowanie swych fantastycznych możliwości pianistycznych.

Artysta pozostawił po sobie kilka płyt gramofonowych (Polskie Nagrania „Muza”, Eterna, Westminster), na których utrwalił kompozycje Chopina (m.in. wszystkie etiudy, sonaty, utwory na fortepian i orkiestrę), Albeniza, Infantego, Granadosa, Debussy’ego, Liszta, Moniuszki, Mendelssohna, Szostakowicza, Gershwina i in.

Pianista był jurorem międzynarodowych konkursów pianistycznych w Budapeszcie (1961) i Zwickau (1963, 1966). Zmarł w wieku 50 lat na chorobę nowotworową.
Stanisław Dybowski

Stanisław Dybowski (NIFC)