Chopin 2010, 13 listopada (sobota), godz. 15:00, Program Drugi Polskiego Radia

W magazynie "Chopin 2010" pożegnamy wybitnego spadkobiercę polskiej szkoły narodowej i przypomnimy postać zmarłego przed czterdziestu laty pianisty francuskiego Samsona François.

W piątek, po długotrwałej chorobie odszedł jeden z najwybitniejszych kompozytorów naszych czasów. Henryk Mikołaj Górecki nie zabiegał nigdy o masowy sukces: w okresie największego zainteresowania swoją twórczością wyprowadził się do Kościeliska pod Zakopanem (mówił o nim "moje miejsce na ziemi”) oraz radykalnie zwolnił tempo pracy, komponując nie więcej niż jeden utwór rocznie i koncentrując się na bezpretensjonalnej, lecz mało spektakularnej muzyce chóralnej.

Górecki różnił się pod tym względem od swoich kolegów i rówieśników: Wojciecha Kilara, którego droga na światowe sale koncertowe wiodła przez Hollywood, oraz Krzysztofa Pendereckiego, realizującego z rzemieślniczą pilnością i regularnością kolejne symfoniczne czy oratoryjne zamówienia. Warto zaznaczyć, że artystyczne drogi najwybitniejszych przedstawicieli pokolenia urodzonego w latach 30. bardzo często się krzyżowały. Wszyscy rozpoczynali od fascynacji abstrakcyjnymi konstrukcjami oraz radykalną brzmieniowością XX-wiecznej awangardy, by w siódmej dekadzie minionego stulecia dokonać wolty ku bardziej tradycyjnym środkom wyrazu.

"Konwersja" Góreckiego miała przy tym najbardziej oryginalny i głęboki charakter. Kompozytor czerpał bowiem z rytmicznej, melodycznej i wyrazowej skarbnicy polskiej muzyki ludowej (w szczególności Śląska i Podkarpacia), dawnej oraz sakralnej. Kontynuował tym samym najlepsze wzorce "etnicznej nowoczesności" czy "narodowego uniwersalizmu", zaproponowane swego czasu przez Fryderyka Chopina, a rozwinięte przez Karola Szymanowskiego.

W sobotniej audycji Róża Światczyńska przyjrzy się związkom łączącym dorobek Góreckiego ze spuścizną chopinowską, przypomni chopinowskie nagrania  Samsona Françoisa, którego coraz cześciej uznaje się za jednego z czołowych pianistów XX stulecia, oraz przedstawi płytowe i koncertowe aktualności.