Michał Dworczyk, doradca premiera ds. Polonii, o Karcie Polaka
Obowiązek niespełniony przez wiele lat zostanie w końcu spełniony – powiedział premier Jarosław Kaczyński o projekcie ustawy, która może bardzo pomóc rodakom zza naszej wschodniej granicy w utrzymaniu więzi z Polską. Rada Ministrów przyjęła rządowy projekt tzw. Karty Polska i przedłożyła go parlamentowi. Jolanta Miszkurka i Ewa Plisiecka rozmawiają z Michałem Dworczykiem, doradcą premiera ds. Polonii.
POLSKIE RADIO DLA ZAGRANICY: Kto będzie mógł otrzymać Kartę Polaka i z jakimi przywilejami ona się wiąże?
MICHAŁ DWORCZYK: Kartę Polaka będą mogły otrzymać te osoby, które posiadają polską tożsamość narodową oraz mieszkają na terenach byłego Związku Radzieckiego, zarówno w krajach, które dzisiaj należą do Unii Europejskiej, jak i w tych, które do Unii Europejskiej nie należą. Formuła jest dość szeroka. Wiele osób będzie mogło ubiegać się o ten dokument, a warunki nie są bardzo ostre. Działaliśmy tak celowo, mając świadomość, że wiele osób mieszkających na Wschodzie wskutek różnych historycznych zawieruch utraciło swoje dokumenty i dzisiaj udokumentowanie polskiego pochodzenia byłoby dla nich trudne. Mówiąc o przywilejach należy wymienić rzecz bardzo istotną dla osób mieszkających poza Unią Europejską - prawo do zwolnienia bądź refundacji opłat za wizę. To będzie szczególnie istotne po wejściu Polski do strefy Schengen, co nastąpi w przyszłym roku. Wiza schengenowska kosztuje 65 euro. Wydatek tego rzędu jest bardzo trudny do udźwignięcia zwłaszcza dla osób starszych, mieszkających w takich krajach jak Białoruś, Ukraina, Rosja. Dzięki Karcie Polaka nie będą musieli ponosić kosztów, by otrzymać polską wizę. Kolejne przywileje to bezpłatny dostęp do systemu oświaty na wszystkich poziomach, ulgi na przejazdy kolejowe, bezpłatne wstępy do muzeów, pierwsza pomoc medyczna na terenie Rzeczpospolitej Polskiej i pierwszeństwo w ubieganiu się o dofinansowanie i pomoc z budżetu państwa polskiego w tej części, która jest przeznaczona na wspieranie Polaków na Wschodzie.
POLSKIE RADIO DLA ZAGRANICY: Kartę Polaka będą mogły otrzymać osoby, które mają polską tożsamość narodową. To jest bardzo pojemne określenie… Kto będzie decydował o wydaniu Karty Polaka?
MICHAŁ DWORCZYK: Organem wydającym Kartę będzie konsul. Konsulowi będzie mogła pomóc organizacja pozarządowa, która zostanie do tego upełnomocniona przez premiera. Pewnie w niektórych krajach będzie taka potrzeba, żeby wesprzeć konsulaty w technicznym przygotowaniu dokumentacji, tak aby konsulowie mogli szybko podejmować decyzje w innych miejscach. Konsulaty na pewno będą mogły radzić sobie same. Ocena skutków regulacji przewiduje sfinansowanie zwiększenia etatów w konsulatach w tych krajach, w których jest spodziewane szczególne zainteresowanie tym dokumentem.
POLSKIE RADIO DLA ZAGRANICY: A jak dużej grupy osób polskiego pochodzenia za naszą wschodnią granicą będzie ta ustawa dotyczyła?
MICHAŁ DWORCZYK: Trudno mi spekulować. Nie ma żadnych narzędzi, które mogłyby pozwolić na ocenę, jak dużo osób będzie zainteresowanych tym dokumentem. Szacujemy, że na terenach byłego Związku Radzieckiego żyje grupa blisko półtora miliona Polaków i osób polskiego pochodzenia. I do tych wszystkich osób ten projekt ustawy jest adresowany.
POLSKIE RADIO DLA ZAGRANICY: Kiedy Karta Polska zacznie obowiązywać? Czy jest szansa, że stanie się to w ciągu najbliższych miesięcy?
MICHAŁ DWORCZYK: Bardzo liczę na to, że w 2008 roku ta ustawa zacznie działać