Marek Jurek i Norbert Lammert
Rozmawiały Halina Ostas i Maria Wieczorkiewicz.
POLSKIE RADIO DLA ZAGRANICY: W Berlinie odbyło się pierwsze wspólne posiedzenie prezydiów Sejmu i Bundestagu. Katalog spraw trudnych, które są przedmiotem debaty Polaków i Niemców jest długi. Czy pana zdaniem kontakty parlamentarne mogą się przyczynić do poprawy naszych wzajemnych relacji?
KRZYSZTOF RUCHNIEWICZ dyrektor Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy Brandta: Oczywiście, myślę że to bardzo dobry znak, że postanowiono ze sobą dyskutować, rozmawiać, że nie prowadzimy już dalej wojny na media, tylko po prostu staramy się usiąść przy wspólnym stole i rozpocząć poważne dyskusje.
POLSKIE RADIO DLA ZAGRANICY: Prezydia Sejmu i Bundestagu, które spotkały się na wspólnym posiedzeniu w Berlinie, nie doszły do porozumienia w sprawie ewentualnej deklaracji dotyczącej roszczeń niemieckich wypędzonych wobec Polski. Czy pana zdaniem są zatem powody do niepokoju?
KRZYSZTOF RUCHNIEWICZ: Ja myślę, że to jest kwestia, która wymaga dalszych dyskusji. Przede wszystkim trzeba poznać lepiej racje niemieckie, ale także w sposób bardziej zrozumiały przedstawić racje polskie. Opracowanie takiej wspólnej deklaracji mogłoby postawić w kłopotliwej sytuacji samych parlamentarzystów niemieckich, którzy muszą się jednak liczyć ze stanem prawnym Republiki Federalnej Niemiec. To, że dyskutuje się na ten temat, to też pokazuje, iż jest wola i gotowość do rozmowy i rozwiązania tego w końcu palącego problemu. Dlatego też dobrze się stało, że ten temat poruszono, nie dziwię się, że tutaj niemiecka strona nie jest gotowa do podpisania deklaracji. Ale warto dalej przekonywać do polskich racji.
POLSKIE RADIO DLA ZAGRANICY: Jak powiedział marszałek Marek Jurek - sprawa odszkodowań i roszczeń odszkodowawczych kładzie się cieniem na stosunki między Polską a Niemcami, ale również przeszkadza w debacie na temat historii obu krajów.
KRZYSZTOF RUCHNIEWICZ: Ja tutaj byłbym bardzo ostrożny, ponieważ trzeba mieć na uwadze też i to, że w ostatnich dziesięcioleciach, ale także ostatnich latach, Republika Federalna Niemiec wypłaciła odszkodowania dla osób poszkodowanych w wyniku II wojny światowej. Dotyczyło to przecież też w dużej mierze także i Polaków. Tak więc wydaje się, że kwestia odszkodowań niemieckich została tym samym rozwiązana. Pozostają oczywiście roszczenia grupy wypędzonych za utratę majątku, ale jest to sprawa, która wymaga dyskusji polsko-niemieckiej, ponieważ - przypomnę tylko - problem ten nie jest rozwiązany przez traktat polsko-niemiecki. Proszę też mnie źle nie zrozumieć, nie chodzi mi tutaj o to ażeby renegocjować ten traktat. Jestem jak najbardziej daleki od tego. Natomiast kwestie majątkowe powinny stać się też przedmiotem dyskusji polsko-niemieckich i to rzeczowych dyskusji polsko-niemieckich. Bo tylko dzięki nim uda się po prostu zbliżyć te stanowiska. Każde spotkanie także i na tym szczeblu jest bardzo ważnym spotkaniem, ponieważ dzięki tym osobistym kontaktom można pewne różnice jakie powstały bardzo szybko pokonać, można o tych problemach rozmawiać też w kuluarach. Krótko - posłowie obu krajów lepiej się poznają. Tym samym wzrasta pewne zaufanie wobec siebie, a tym samym być może łatwiej będzie też rozwiązywać te trudne problemy, które piętrzą się już od kilku dobrych miesięcy.
POLSKIE RADIO DLA ZAGRANICY: Marszałek Marek Jurek i Norbert Lammert wyrazili opinię, ze stosunki polsko-niemieckie mają bardzo istotne znacznie dla współpracy w ramach Unii Europejskiej.
KRZYSZTOF RUCHNIEWICZ: Tu proszę się też nie dziwić, że właśnie ten problem europejski jest teraz szeroko dyskutowany. Przypomnę tylko, że Niemcy w tej części roku przewodniczą Unii Europejskiej i jako jeden z głównych celów postawili sobie ruszenie sprawy konstytucji dla Europy do przodu. Stąd też nie należy się dziwić, że w końcu z takim poważnym partnerem, jakim jest Polska, Niemcy chcą na ten temat rozmawiać. Wydaje się, że także i w interesie Polski powinno się dyskutować na ten temat, gdyż złą rzeczą będzie, jeżeli Europa będzie dyskutować o tej konstytucji bez udziału Polski.
POLSKIE RADIO DLA ZAGRANICY: A zatem panie doktorze, jakie są perspektywy stosunków polsko-niemieckich, zważywszy, że jesteśmy w takim trudnym momencie naszych relacji i tych tematów, które wymagają rozwiązania, podjęcia jest wiele?
KRZYSZTOF RUCHNIEWICZ: Ja myślę, że tutaj uczyniono krok w dobrym kierunku. Mam nadzieję, że to nie będzie jedyne spotkanie, że do takich spotkań będzie dochodzić częściej, już nie tylko między parlamentarzystami, ale także i politykami, że może ta dość trudna sytuacja którą dzisiaj mamy zostanie bardzo szybko pokonana i będziemy rzeczowo dyskutować o problemach i starali się wspólnie je rozwiązywać. Myślę, że warto jeszcze w tym kontekście dodać, że wielokrotnie ciążyła na tych stosunkach przeszłość i wielokrotnie też do tej przeszłości się odwoływano. Dobrze się dzieje, że w końcu rozmawiamy też o projektach, które są skierowane ku przyszłości.
POLSKIE RADIO DLA ZAGRANICY: Zatem możemy mówić z optymizmem o perspektywach naszych wzajemnych polsko-niemieckich relacji?
KRZYSZTOF RUCHNIEWICZ: Jak najbardziej. Myślę, że jesteśmy skazani na naszego sąsiada na Zachodzie i od właśnie dobrych relacji z tym sąsiadem będzie też zależało to, jaką rolę będziemy odgrywać w dzisiejszej Europie.