NOWA TRADYCJA 2010 21-25 KWIETNIA 2010 „STRUNY” - WARSZTATY
współautorzy: Małgorzata Jędruch-Włodarczyk, Maria Pomianowska
Miejsce organizacji - Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
Warsztaty przeznaczone dla muzyków folkowych, klasycznych, jazzowych, uczniów średnich szkół muzycznych, studentów akademii, uniwersytetów.
zapisy drogą mejlową: mwwlodarczyk@wp.pl
lub telefonicznie: 509569069
Czwartek, 22.04.2010, godz. 12.00 – 16.00
Moderator: Maria Pomianowska
10.00 – 12.00 Maciej Filipczuk: warsztaty improwizacji skrzypcowej w mazowieckiej muzyce – wprowadzenie / teoria i praktyka (nauka na podstawie oberków z Mazowsza)
12.00 – 13.00 Zbigniew Butryn i Krzysztof Butryn – budowa i rekonstrukcja suki biłgorajskiej (z perspektywy ludowego lutnika i muzyka)
13.00 – 14.30 Maciej Filipczuk: warsztaty improwizacji skrzypcowej w mazowieckiej muzyce – teoria i praktyka (nauka na podstawie oberków z Mazowsza)
14.30 – 16.00 Maria Pomianowska: warsztaty gry na polskich historycznych instrumentach strunowych - suce biłgorajskiej i fideli płockiej (nauka 2 utworów: mazurka i tańca historycznego) - wprowadzenie /teoria i praktyka
Piątek, 23.04.2010, godz. 12.00 – 16.00
Moderator M.Pomianowska
10.00 – 12.00 Maciej Filipczuk: warsztaty improwizacji skrzypcowej w mazowieckiej muzyce – teoria i praktyka (nauka na podstawie oberków z Mazowsza)
12.00 – 14.00 Maciej Filipczuk: warsztaty improwizacji skrzypcowej w mazowieckiej muzyce – c.d. - oberki z Mazowsza
14.00 – 16.00 Maria Pomianowska: warsztaty gry na polskich historycznych instrumentach strunowych - suce biłgorajskiej i fideli płockiej (nauka 2 utworów: mazurka i tańca historycznego) - c.d.
Sobota, 24.04.2010, godz. 12.00 – 16.00
Moderator M.Pomianowska
10.00 – 12.00 Maciej Filipczuk: warsztaty improwizacji skrzypcowej w mazowieckiej muzyce - teoria i praktyka (nauka na podstawie oberków z Mazowsza)
12.00 – 13.00 dr hab. Ewa Dahlig–Turek – polskie i mazowieckie instrumenty strunowe
(wykład z pokazem multimedialnym)
13.00 – 13.45 Matthias Loibner – lira korbowa (prezentacja)
14.00 – 16.00 Maciej Filipczuk: warsztaty improwizacji skrzypcowej w mazowieckiej muzyce (nauka na podstawie oberków z Mazowsza) - c.d.
Maria Pomianowska: warsztaty gry na polskich historycznych instrumentach strunowych - suce biłgorajskiej i fideli płockiej (nauka 2 utworów: mazurka i tańca historycznego) - c.d.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
SYLWETKI PROWADZĄCYCH WARSZTATY:
etnomuzykolog, zastępca dyrektora ds. naukowych Instytutu Sztuki PAN w Warszawie,
Zainteresowania badawcze Ewy Dahlig-Turek dotyczą szerokiego zakresu etnomuzykologii, przede wszystkim w odniesieniu do polskiej tradycji ludowej w kontekście europejskim. W początkowym okresie ich punkt centralny stanowiła problematyka ludowej gry skrzypcowej w polskiej praktyce muzycznej, a następnie kwestie instrumentologiczne (historyczne przekształcenia ludowych instrumentów skrzypcowych). Od 1993 punkt ciężkości przesunął się w kierunku elektronicznych baz danych oraz wspomaganej komputerowo analizy rytmu, zwłaszcza w zakresie rytmiki polskich tańców ludowych i historycznych. Jest autorką wielu publikacji, m.in. książek "Gra skrzypcowa w Kieleckiem", "Ludowe instrumenty skrzypcowe w Polsce" i "Rytmy polskie w muzyce XVI-XIX wieku. Studium morfologiczne". Dzięki jej badaniom udało się zrekonstruować dwa zaginione polskie instrumenty skrzypcowe: fidel płocką i sukę biłgorajską.
Fragment artykułu z Popularno-naukowej Sesji Etnomuzykologicznej “Instrument I dźwięk” (Warszawa, 2008)
“Skrzypce można bez wątpienia uznać za najważniejszy instrument kultury ludowej w Polsce. W zasadzie zdominowały one naszą praktykę muzyczną, stanowiąc trzon wszystkich tradycyjnych typów kapel. Najprostszy zespół muzyczny powstaje wówczas, gdy skrzypcom towarzyszy choćby jeden instrument o funkcji rytmicznej (bębenek) lub rytmiczno‑burdonowej (basy). Z Polski centralnej i południowej znane są przykłady większych kapel w całości złożonych z instrumentów smyczkowych (np. z dwoje lub troje skrzypiec i basy).
Choć jednak dominuje dziś klasyczny model skrzypiec, to w muzykowaniu ludowym zachowały się, choć już tylko marginalnie, lokalne odmiany instrumentów skrzypcowych. Współtworzą one historię naszych chordofonów smyczkowych obok instrumentów, które znamy wyłącznie z dawnych rycin.
{…}Jeśli na historię melodycznych chordofonów smyczkowych na ziemiach polskich spojrzymy globalnie, to bez wątpienia najbardziej uderzającym faktem okaże się szczególna rola skrzypiec, które całkowicie tę grupę instrumentarium zdominowały. Ukoronowaniem długotrwałego procesu ich oddziaływania było wejście profesjonalnego modelu do praktyki ludowej i stopniowe wypieranie odmian lokalnych i prymarnych. Na przykładzie nieliczne reprezentowanej grupy instrumentów kolanowych można zaobserwować, w jakim tempie ów proces wiolinizacji postępował”.
Maciej Filipczuk
Skrzypek, podróżnik. Twórca grupy muzycznej Lautari, projektu MetaMuzyka, współtwórca grupy Transkapela. Współpracował z Orkiestrą p.w. Św. Mikołaja (MC/CD: Muzyka Gór), zespołami Hojra, Hałas Trio, kapelą Domu Tańca. Poznań oraz Teatrem Pieśń Kozła. Uczestnik projektu Podróżny Kolektyw Skrzypcowy. Stypendysta Ministra Kultury w ramach projektów „Arche Vivum” i „MetaMuzyka”, uczeń skrzypka Kazimierza Meto z Gliny. Uczestnik międzynarodowych projektów: Tzadik Festiwal, Poznań 2007; EuroMed Music Festival, Budapeszt 2007. Inspiracje muzyczne czerpie ze spotkań z tradycyjnymi muzykami podróżując do Rumunii, Gruzji, Albanii, Armenii, na Węgry, Ukrainę, Litwę.
Maria Pomianowska
instrumentalistka, pedagog, kompozytorka, wokalistka.
W 1990 roku kończy Akademię Muzyczną im. Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie wiolonczeli. Od początku lat osiemdziesiątych zgłębia wiedzę na temat instrumentów strunowych Dalekiego Wschodu. Współtworzy zespół „Raga Sangit”. W tym czasie inicjuje i współorganizuje wizyty wielkich artystów muzyki indyjskiej i arabskiej: Prof. Farhan Sabbah, Pandit Ram Narayan, Pandit Ravi Shankar), niejednokrotnie występując wraz z nimi. Studia porównawcze oraz wielokulturowe doświadczenia artystyczne, pozwalają jej podjąć się arcytrudnego zadania, odtworzenia pod względem artystycznym i naukowym dwóch zaginionych staropolskich instrumentów smyczkowych. Wspólnie z dr Ewą Dahlig-Turek i lutnikiem Andrzejem Kuczkowskim realizuje z sukcesem rekonstrukcję suki biłgorajskiej i fideli płockiej. W 1994 zakłada Zespół Polski którego jest kierownikiem artystycznym. O jego specyfice decyduje brzmienie instrumentów historycznych tzw. kolanowych na których grano techniką paznokciową. Zespół koncentrował się przede wszystkim na tradycyjnej muzyce Mazowsza, a szczególnie pochodzącej z tych obszarów które były bliskie czasom i miejscom odwiedzanym przez młodego Fr. Chopina. Od wielu lat artystka prowadzi wykłady, warsztaty muzyczne w kraju i za granicą, promuje młode zespoły i muzyków. W swej muzycznej wędrówce przekracza z łatwością rozmaite bariery i łamie utarte stereotypy. Czyni to jednak z poszanowaniem dla odrębności każdej muzycznej tradycji którą poznaje i prezentuje.
Współpracuje z wieloma artystami w kraju i za granicą. Występuje w programach telewizyjnych i radiowych. Prowadzi ożywioną działalność koncertową podróżując po całym świecie.
Zbigniew Butryn z Janowa Lubelskiego
Zbigniew Butryn urodził się w 1952 roku w Janowie Lubelskim. Jest samoukiem. Gra na skrzypcach, basach, mazankach, oktawkach. Od 1986 roku jest najmłodszym członkiem Kapeli Dudków ze Zdziłowic, działającej przy JOK. Gra w kapeli na skrzypcach i na basach. Kapela Dudków należy do jednej z najbardziej uznanych kapel ludowych w Polsce. Od 1996 roku do 2001 roku kierował Folkową Grupą "Młodzi Janowiacy", koncertującą i mającą wiele osiągnięć na imprezach o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. Od 2000 roku lat wraz z synem Krzysztofem, który przejął od niego grę na suce, tworzą rodzinną „Ordynacką Kapelę Jacoki”. Wykonują autentyczną, rodzimą muzykę regionu janowsko –biłgorajskiego, której nauczyli się grać bezpośrednio od muzykantów-mistrzów takich jak Bronisław Dudka ze Zdziłowic, Leon Widz z Modliborzyc.
Zbigniew Butryn wykonuje, odtwarza, rekonstruuje stare instrumenty ludowe, dłubane m.in. sukę biłgorajską (kocudzką).
Waldemar Sulisz / Dziennik Wschodni, 17 października 2007
„Zaczynałem od bigbitu. I gitary basowej. Później złapałem bakcyla muzyki ludowej. W kapeli Dudków grałem na trzystrunowych basach pochodzących z 1918 roku. Graliśmy archaiczną muzykę, jak się dawniej grało. Na swojej drodze spotkałem Mariana Domańskiego z Programu 2 Polskiego Radia. On mnie zainspirował do tego, żeby szukać tej suki. Zacząłem dopytywać się najstarszych mieszkańców ziemi janowskiej {…}
W końcu trafiłem na znaczek pocztowy z serii „Instrumenty polskie”. Z rysunkiem suki biłgorajskiej. Zacząłem powiększać, rysować, szkicować, dłubać. W końcu instrument zaczął żyć…”
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Współorganizatorem Warsztatów jest Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki
Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki – instytucję kultury Samorządu Województwa Mazowieckiego powołano do działania 10 lat temu. Początek naszej działalności to budowanie tożsamości firmy, ponieważ MCKiS utworzono w oparciu o trzy odrębne instytucje kultury oraz odnajdywanie przestrzeni współpracy z innymi organizacjami i ośrodkami kultury z terenu nowo utworzonego województwa mazowieckiego.
Co roku jesteśmy organizatorami lub współorganizatorami blisko 600 pojedynczych wydarzeń kulturalnych (w tym około 100 wystaw sztuki i przedsięwzięć plastycznych), współpracujemy z ponad setką instytucji kultury.
Uczestniczymy w 130 projektach: przedsięwzięciach wielodniowych, wielomiesięcznych i całorocznych; festiwalach i konkursach, cyklach koncertów i projektach interdyscyplinarnych, stałej pracy galerii sztuki i edukacji ustawicznej. Publikujemy wydawnictwa drukowane i multimedialne.
Dzisiaj uważamy, że nasze poszukiwania zostały uwieńczone sukcesem: działamy w niemal wszystkich dziedzinach sztuki, trafiamy do odbiorców na całym Mazowszu w małych miejscowościach regionu i w Warszawie.
Za jeden z ważniejszych obszarów naszego zainteresowania uważamy dziedzictwo narodowe. Realizujemy liczne projekty, których celem jest nie tylko próba zachowania tradycji, która przemija, ale również wspierania tego, co może wyrosnąć na jej gruncie w przyszłości. Z takimi założeniami organizujemy Mazowiecki Festiwal Teatrów Obrzędowych, współorganizujemy Mazowiecki Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Mińsku Mazowieckim, urządzamy świąteczne jarmarki i warsztaty edukacji regionalnej. Wpieramy też liczne wydarzenia odbywające się na terenie województwa.
Wiedzę o kulturze tradycyjnej staramy się popularyzować możliwie szeroko, także za pomocą wydawnictw. Każda pozycja serii „Odkrywanie Tradycji Mazowsza” stanowi monografię innego zagadnienia. Opisywane za pomocą reportaży, esejów i monografii oraz obficie ilustrowane fotografiami tematy obejmują doroczne zwyczaje świąteczne, rzemiosło ludowe oraz zjawiska związane z folklorem muzycznym.
