W ŚRODKU SŁOŃCA GROMADZI SIĘ POPIÓŁ (Polskie Radio Pomorza i Kujaw)
16 VI 2014 15:00
Autor: Artur PałygaReżyseria: Paweł ŁysakRealizacja: Marek RzepaOpracowanie muzyczne: Qba JanickiObsada: Małgorzata Witkowska (Lucy)
Julia Wyszyńska (Iskierka)
Michał Czachor (Płomyk)
Alicja Mozga (Nauczycielka/Kobieta od tarota/Gruba kobieta)
Małgorzata Trofimiuk (Policjantka Edytka/Matka/Mamusia Wojtusia)
Małgorzata Witkowska (Córka Lucy
uczennica)
Mateusz Łasowski (Inspektor śledczy straży pożarnej)
Jakub Ulewicz (Dziennikarz)
Jerzy Pożarowski (Przewodnik w muzeum/Mąż Grubej kobiety)
Michał Jarmicki (Ojciec)
Paweł Gilewski (Tatuś Wojtusia)
Słuchowisko w systemie dźwięku przestrzennego
Sztuka jest swego rodzaju kontynuacją i rozwinięciem mistrzowskiej Nieskończonej historii. Autor dotyka tutaj jednak mroczniejszej sfery życia i ludzkich przeżyć – opowiada bowiem o misterium końca świata, który właśnie się wydarzył, a właściwie codziennie wydarza się na ludzkich oczach. To zapis „nieskończonej historii” przerażenia, w świetle której końcem świata może być nagła, niespodziewana śmierć bliskiej osoby, śmiertelna choroba – każda niezrozumiała strata, zderzona z ludzkim pragnieniem życia. Końce świata bohaterów dramatu ujęte zostały w ramę widowiska, które inicjują trzy postaci: Lucy, Iskierka i Płomyk. To one ocalały z końca świata, kryjąc się w schronie. Teraz wyłaniają się z mroku i popiołu, by przypomnieć sobie, co właśnie się wydarzyło, wywołując wspomnienia i realne osoby, które doświadczyły kataklizmu. Poetycki tytuł nawiązuje do paradoksalnego faktu naukowego: w środku rozgrzanej gwiazdy, jaką jest Słońce („ultragorejący piec”), jest zimno i ciemno, ponieważ gromadzi się tam popiół. Oślepiający, apokaliptyczny blask słońca towarzyszy nieustannie bohaterom dramatu. Ta sugestywna metafora przypomina, że integralną częścią każdej formy życia jest śmierć i zniszczenie.
Akcja słuchowiska dzieje się w nieokreślonej przestrzeni, równie nieokreślone są postaci, które wcielają się w znanych im sprzed „końca” ludzi. Poza poetyckimi metaforami, znaczenie niesie sama forma zapisu tekstu, przypominającego najlepsze tradycje poezji lingwistycznej.
ARTUR PAŁYGA – polonista i nauczyciel muzyki, przez wiele lat pracował jako dziennikarz. Mieszka w Bielsku-Białej. O mieście tym traktuje jego sztuka Testament Teodora Sixta (2006). Do jego najgłośniejszych sztuk należą Ojcze nasz, wystawiona przez lubelską Scenę Prapremier InVitro w reżyserii Łukasza Witta-Michałowskiego pt. Ostatni taki ojciec oraz Nieskończona historia, która doczekała się dwóch inscenizacji, które pokazane zostały w odstępie miesiąca 2012 roku – jedna w Teatrze Powszechnym w Warszawie, w reżyserii Piotra Cieplaka; druga w Teatrze Nowym w Zabrzu w reżyserii Uli Kijak. Jest również autorem tekstu do spektaklu Morrison/Śmiercisyn, za który Paweł Passini otrzymał nagrodę im. Konrada Swinarskiego, przyznawaną przez miesięcznik „Teatr”. W 2013 roku otrzymał Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną za tekst W środku słońca gromadzi się popiół.
PAWEŁ ŁYSAK – absolwent Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Wydziału Reżyserii Dramatu warszawskiej PWST. W 1998 r. wraz z Pawłem Wodzińskim założył „towarzystwo teatralne”, a w latach 2000–2003 wspólnie kierowali Teatrem Polskim w Poznaniu. Był wiceprezesem Międzynarodowego Stowarzyszenia Teatrów COMET (Cooperation of Middle and East European Theatres). Od 2006 roku jest Dyrektorem Teatru Polskiego im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy. W tym roku wygrał konkurs na dyrektora Teatru Powszechnego w Warszawie. Laureat wielu prestiżowych nagród i wyróżnień m.in. Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w kategorii Teatr (2012), Paszportu „Polityki" w kategorii Teatr „Nagroda za konsekwentne budowanie ambitnego repertuaru, za łączenie kolejnych premier z dyskusjami i akcjami aktywizującymi widzów, teatr i miasto" (2008). Jako reżyser debiutował spektaklem Roberto Zucco Bernarda M. Koltèsa (1992). Reżyserował spektakle na wielu polskich scenach, oprócz Bydgoszczy, min. w Lublinie, Częstochowie, Warszawie, Poznaniu i Łodzi pracuje. Stale współpracuje z Teatrem Polskiego Radia. Jest docenianym reżyserem słuchowisk radiowych (m.in. na VII Festiwalu „Dwa Teatry Sopot – 2007”, nagrodzony za reżyserię słuchowiska Witaj w tej krainie wg prozy Marka Nowakowskiego, w 2011 roku został laureatem Grand Prix tego Festiwalu za słuchowisko Somosierra Pawła Sztarbowskiego. Jest koordynatorem Obywatelskiej Rady Kultury Bydgoszczy i Przewodniczący Rady ds. Instytucji Artystycznych przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
MAREK RZEPA – doktor nauk humanistycznych, absolwent Technikum Elektronicznego i Studium Realizacji Dźwięku, autor audycji, reżyser słuchowisk, realizator dźwięku. Wykładowca m. in. w Instytucie Kulturoznawstwa WSG i na Międzyszkolnych Regionalnych Warsztatach Dziennikarskich. W Rozgłośni Polskiego Radia w Bydgoszczy od 1978 r. (Polskie Radio PiK). Zrealizował wiele audycji i programów, m.in. dźwiękową historię radiofonii Na początku był eter (realizacja i reżyseria). Nagradzany w wielu konkursach ogólnopolskich, m.in. w 2009 roku za reportaż Patunia otrzymał Grand PiK. Współautor reportażu pt. Artykuł 6, który reprezentował polską radiofonię w prestiżowym konkursie Premios Ondas w Hiszpanii. Współtwórca i kierownik Archiwum Dokumentów Fonicznych Polskiego Radia PiK i portalu internetowego. Autor wielu publikacji i prezentacji poświęconych mediom, szczególnie regionalnym (autor i współredaktor Historii Polskiego Radia na Pomorzu i Kujawach w latach 1935-2005). Odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi, odznaką “Zasłużony działacz kultury”, nagrodzony przez Marszałka za promocję województwa kujawsko-pomorskiego.
QBA JANICKI – „pomieszkuje tu i tam. Tworzy różne rzeczy. Gra, produkuje, słucha, wykonuje muzykę i inne dzieła. Dużo mówi, czasem bez sensu, ale zazwyczaj z sensem. Przez nieznajomych odbierany jako zarozumiały, rozpieszczony gbur, synalek tatusia, który uważa, że jest najlepszy i najmądrzejszy. Przez przyjaciół uwielbiany za poczucie humoru, ładne stopy, bezczelność, nienaganny styl życia oraz słowotoki na tematy egzystencjalne. Lubi jeść i pić. Nie lubi pisać biografii”.